woensdag 1 mei 2013

'Hoe de Duitsers de wereld in zes weken wilden veranderen' (1)

Na mijn vorige blog over Gavrilo Princip en zijn befaamde broodje kaas, gaan we vandaag verder met hoe zijn actie de wereld op zijn kop gezet heeft. Let wel: veel van de volgende gebeurtenissen zijn achter de schermen geweest en zijn pas (veel) later openbaar gemaakt, als dat al het geval is. Hoe dan ook - er blijft een groot speculatief randje aan hangen.

Voordat je verder leest even één simpele opmerking aan het begin. Alfred von Schlieffen was een Pruisische Duitser. Hij lijkt de zin 'Een aanval is de beste verdediging' verzonnen te hebben. Zoals alle Pruisen was ook hij gek op oorlog en schuwde deze niet. Maar dat terzijde. Leest u verder:

Hoe de Duitsers de wereld in zes weken wilden veranderen ...

Na de moord op Frans Ferdinand bleef het lang akelig stil in Oostenrijk-Hongarije. Achter de schermen was men druk bezig om antwoorden te krijgen op allerlei vraagstukken die hen kopzorgen brachten. Toch waren er niet alleen maar onderzoeken; de regering stuurde veel brieven naar onder andere bondgenoot Duitsland. Ook de Italianen kregen deze brieven, maar zij verkozen deze brieven te negeren.

Op 23 juli 1914 stuurde de minister van Buitenlandse zaken in Oostenrijk-Hongarije een ultimatum aan de Serviërs: Wij willen dat de zaak rondom de moord van Frans Ferdinand tot op de bodem wordt uitgezocht. Dat zullen onze agenten gaan doen en jullie claimen volledige verantwoordelijkheid voor wat er is gebeurd. (en nog meer: zie Juli-ultimatum op Wikipedia)

De Servische mensen zagen de bui al hangen, maar namen na anderhalve dag contact op met Wenen met de boodschap: 'Wij claimen verantwoordelijkheid voor de aanslag en we zoeken dit tot op de bodem uit. Met onze eigen agenten.'
Oostenrijk verbrak direct alle banden met zijn Servische buren en mobiliseerde het leger.

De Russen, Engelsen en Duitsers probeerden op 25 juli eerst tot een diplomatieke oplossing te komen, hetgeen binnen 12 uur van de tafel werd geveegd door de Duitsers.
Op 26 juli 1914 vroegen de Servische ministers hulp in van de Russen die spontaan accepteerde - 'Oorlog? Vechten? Alles om uit dit koude land weg te kunnen! ;) - maar de Oostenrijkse regering had dit al voorzien. De Duitsers waren al op de hoogte en hadden zelfs al hun toestemming gegeven voor een oorlog: een blanco cheque was al vergeven met daarop de onlosmakelijke steun voor hun land.

28 juli 1914: Oostenrijk-Hongarije verklaart de oorlog met buurland Servië. Een dag later beschiet artillerie al doelen in Servië. Servië mobiliseert zijn troepen diezelfde dag en vraagt bondgenoot Rusland hetzelfde te doen. Keizer Frans Jozef van Duitsland roept zijn neef, Tsaar Nicolaas de Tweede op om geen oorlog te starten, hetgeen wordt afgewezen. Duitsland en Rusland verklaren elkaar de oorlog.

De Duitsers hadden in een la al een plan liggen. Het 'Von Schlieffen-plan'. Een plan opgesteld door Alfred von Schlieffen en het ging in het kort al volgt:

'... Voordat de Russen aanvallen moeten ze eerst mobiliseren. Dat duurt voor zo'n groot land al gauw iets meer dan zes weken. Dat geeft ons de gelegenheid om eerst de Fransen, onze aartsvijanden, aan te vallen. In zes weken vliegen we door Frankrijk en stappen daarna de trein in om naar het Oostfront te gaan en daar de Russen in de pan te hakken ...'

---

Hoe dat afloopt... Volgende keer!



Geen opmerkingen:

Een reactie posten